Από 1-1-2012 μέχρι και 1-12-2012 έχουν διαγνωστεί στην Ελλάδα συνολικά 83 κρούσματα ελονοσίας, εκ των οποίων τα 66 εισαγόμενα (58 αφορούν σε μετανάστες από ενδημικές χώρες και 8 σε ταξιδιώτες σε ενδημικές χώρες).Για τους ασθενείς που δεν ανέφεραν ιστορικό ταξιδιού σε χώρες όπου ενδημεί η νόσος, ως πιθανοί τόποι μόλυνσης αναφέρονται οι ΠΕ Ξάνθης, Λακωνίας, Καρδίτσας, Βοιωτίας και Αττικής.

Στα πλαίσια της λήψεως μέτρων υγιεινής και ασφάλειας κατά την άσκηση των καθηκόντων του Αστυνομικού προσωπικού   σας αποστέλλουμε επικαιροποιημένες οδηγίες του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. (Κέντρου Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων – Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης www.keelpno.gr , τηλ: 210.8899041, φαξ: 210.8818868, 210.8842011)) για την Ελονοσία , που έχουν αναρτηθεί στο δικτυακό τόπο του και παρακαλούμε για ενυπόγραφη ενημέρωση του προσωπικού σας και εφαρμογή των οριζομένων σε αυτές:

Η ελονοσία είναι μία σοβαρή νόσος που οφείλεται στο πλασμώδιο (Plasmodium), ένα παράσιτο που προσβάλλει τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα. Plasmodium Falciparum

Η ελονοσία μεταδίδεται με:

1. i) τσίμπημα από θηλυκό μολυσμένο κουνούπι που ανήκει στο γένος Anopheles (Ανωφελής). Πρέπει προηγουμένως να έχει τσιμπήσει άτομο που είναι μολυσμένο με το παράσιτο που προκαλεί την ελονοσία. Άλλα είδη κουνουπιών μπορεί να μεταδώσουν ιούς, όπως τον ιό του Δυτικού Νείλου, του δάγκειου πυρετού κτλ.
2. ii) μετάγγιση αίματος, μεταμόσχευση οργάνων και χρήση μολυσμένων βελονών ή συριγγών. Σπανιότερα η μετάδοση μπορεί να γίνει και από τη μητέρα στο έμβρυο.

Το παράσιτο δε μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. Δε μεταδίδεται μέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγμα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής.

Τα κύρια και πιο συνηθισμένα συμπτώματα της ελονοσίας είναι: υψηλός πυρετός με ρίγη, εφίδρωση, και κεφαλαλγία, μυαλγία και γενική αδιαθεσία. Ο πυρετός εμφανίζεται κάθε δεύτερη (τριταίος) ή κάθε τρίτη μέρα (τεταρταίος). Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα εμφανίζονται 10 ημέρες έως 4 εβδομάδες μετά το τσίμπημα, όμως μπορεί να εμφανιστούν τόσο σύντομα όσο 7 ημέρες έως και 1 χρόνο μετά την επαφή με το κουνούπι.

Η θεραπεία της ελονοσίας (είδος φαρμάκου και διάρκεια της θεραπείας) εξαρτάται από το πλασμώδιο, από την ηλικία του ασθενούς, από το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση του ασθενούς και από το αν βρίσκεται σε εξέλιξη ή αναμένεται εγκυμοσύνη.

Εάν κάποιος μολυνθεί από ελονοσία δε θα παραμείνει μολυσμένος για όλη του τη ζωή.Εάν χρησιμοποιηθεί η κατάλληλη θεραπεία ο ασθενής μπορεί να γίνει καλά και να εξολοθρευτούν όλα τα παράσιτα.

Αυτή τη στιγμή δεν κυκλοφορεί εμβόλιο κατά της ελονοσίας.

Στην Ελλάδα εμφανίστηκαν πρόσφατα σποραδικά περιστατικά ελονοσίας, χωρίς ιστορικό μετακίνησης σε ενδημική χώρα. Κατά συνέπεια θα πρέπει να τηρούνται συστηματικά μέτρα προστασίας από τα τσιμπήματα κουνουπιών και να εφαρμόζεται συστηματική καταπολέμηση των κουνουπιών σε επίπεδο κοινότητας.

Οι ομάδες ανθρώπων που κινδυνεύουν περισσότερο όταν νοσήσουν είναι τα μικρά παιδιά, οι έγκυες και οι ασθενείς σε ανοσοκαταστολή γενικότερα, οπότε σε αυτούς δε συνιστάται η επίσκεψη ενδημικών για την ελονοσία χωρών (και ποτέ χωρίς προφύλαξη).

Α) . Ατομικά μέτρα για την αποφυγή των τσιμπήματων των κουνουπιών:

1) Χρήση εντομοαπωθητικών στο ακάλυπτο δέρμα και πάνω από τα ρούχα.

Χρησιμοποιούνται δραστικές ουσίες, μεταξύ των οποίων το DEET, ικαριδίνη ή πικαριδίνη . Ο χρόνος δράσης των εντομοαπωθητικών ουσιών κυμαίνεται από 1 έως 4-5 ώρες. Για τα εντομοαπωθητικά που περιέχουν DEET προτιμώνται τα σκευάσματα με συγκέντρωση 30-50% για τους ενήλικες και 10-30% για τα παιδιά. Δεν υπάρχει αντένδειξη για τη χρήση σε εγκύους και θηλάζουσες μητέρες, ενώ δεν συστήνεται η χρήση τους στα βρέφη μέχρι 2 μηνών. Τα εντομοαπωθητικά προϊόντα πρέπει να επαλείφονται μετά τα αντηλιακά, και δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή με το στόμα, τα

μάτια και το βλεννογόνο της μύτης. Σε όλες τις περιπτώσεις, πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή.

2) Χρήση εντομοκτόνων στον αέρα. Περιέχουν πυρεθρινοειδή.

Κυκλοφορούν στο εμπόριο στις εξής μορφές: αερόλυμα (αεροζόλ), ταμπλέτες, εξατμιζόμενο διάλυμα, σπιράλ («φιδάκια») κλπ. Πρέπει να τηρούνται οι οδηγίες του κατασκευαστή. Δεν πρέπει να εφαρμόζονται στο δέρμα.

3) Προσοχή κατά τις σημαντικότερες ώρες έκθεσης στα τσιμπήματα.

Το είδος του κουνουπιού («Ανωφελής») που μεταφέρει το πλασμώδιο τρέφεται από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.

4) Χρήση κατάλληλων ενδυμάτων.

Ρούχα που καλύπτουν όσο περισσότερο γίνεται το σώμα (μακριά μανίκια και παντελόνια). Πιο αποτελεσματικά είναι τα ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα.

5) Συχνά λουτρά καθαριότητας για την απομάκρυνση του ιδρώτα.

Β). Μέτρα αποφυγής των κουνουπιών στο περιβάλλον

1) Αντικουνουπικά πλέγματα (σίτες που εμποδίζουν την δίοδο κουνουπιών) στα ανοίγματα του σπιτιού (π.χ. παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγοί τζακιού) και περιοδικός έλεγχος και συντήρησή τους.Καλύπτουμε με σίτες τους αγωγούς εξαερισμού των βόθρων.

2) Χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών μέσων (όπως χρήση εντομοαπωθητικών σε βρέφη μικρότερα των 2 μηνών). Είναι πιο αποτελεσματικές, όταν είναι εμβαπτισμένες σε εντομοαπωθητικό.

3) Απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα μέρη του κήπου, ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα ύδατα που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους. Σημειώνεται ότι

ακόμα και το έδαφος που παραμένει για μεγάλα διαστήματα υγρό μπορεί να αποτελέσει σημείο εναπόθεσης αυγών.

Για την κοινότητα: Συχνός καθαρισμός και ψεκασμός σε στάβλους ζώων . Τακτική ανανέωση του νερού σε ποτίστρες ζώων, γούρνες . Φροντίδα για κάλυψη των βαρκών , ώστε να μη μαζεύουν νερό της βροχής. Ακόμη και στα νεκροταφεία , να αποφεύγονταιτα τα ανθοδοχεία με νερό και να προτιμούνται τα συνθετικά άνθη. Πότισμα κατά προτίμηση το πρωί. Φυλάσσουμε τα δοχεία νερού που δε χρησιμοποιούμε (κουβάδες, καρότσια, βαρέλια) γυρισμένα ανάποδα ή τα διατηρούμε καλυμμένα Καθαρίζουμε τα φύλλα που μαζεύονται στις υδρορροές Δίνουμε κλίση στον κήπο για να απομακρύνονται τα νερά.

4) Χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών. Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητά των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει την προσέγγιση των εντόμων.

5) Καλό κούρεμα γρασιδιού, θάμνων, φυλλωσιών (σημεία που βρίσκουν καταφύγιο ενήλικα κουνούπια).

6) Χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για το φωτισμό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).